معاونت امور بهداشتی

چشم یکی از بزرگترین نعمت هایی است که خداوند مهربان به انسان بخشیده است. نابینایی و اختلال بینایی یکی از مسائل بهداشت عمومی در سراسر جهان می باشد. اختلالات بینایی علاوه بر این که کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار می دهند؛ یکی از عوامل محدود کننده فعالیت های روزمره ، انزوا و حوادث و اختلالات روانی به ویژه افسردگی تلقی می شود. نابینایی و اختلال بینایی یکی از مسائل بهداشت عمومی در سراسر جهان است.

بر اساس آمارهای جهانی 314میلیون نفر در دنیا دچار اختلالات بینایی هستند و 45 میلیون نفر ایشان نابینا هستند. حدود۹۰% از افراد نابینا در کشورهای با درآمد پایین قرار دارندو این در حالی است که ۸۰% از نابینایی ها قابل پیشگیری می باشند.نابینایی بعنوای اصلی ترین اختلال بینایی در سطح دنیا دارای شیوع متنوعی بوده و در کشورهای آسیای شرقی نابینایی نسبت به سایر نقاط دنیا بیش تر گزارش شده است . آمبلیوپی یا تنبلی چشم ازنظر لغوی به معنای کاهش دید است که شیوع آن به طورمتوسط در سطح جهان ۲ درصد می باشد.

تنبلی چشم یکی از مهمترین و شایعترین علل کاهش دید( در یک چشم و یا هردوچشم ) در دهه اول زندگی می باشد.به طوری که این اختلال حتی با اصلاح عیب انکساری (با استفاده از عینک، لنز و ....) و رفع مشکلات ساختمانی چشم نیز برطرف نشده و ادامه می یابد.
این اختلال هرچه دیرتر تشخیص داده شود درمان دشوارتر می شود و میزان بهبودی کمتر خواهد بود به طوری که اگر درمان در سنین ۱۰ تا ۱۲ سالگی آغاز شود ، دید کامل نخواهد شد و پس از ۱۲ سالگی نیز اثری در بهبود دید چشم ندارد. ذکر این نکته قابل توجه است که آمبلیوپی در سنین بالا ، از دوران کودکی با فرد بوده و این بیماری درسنین بالا ایجاد نمی شود.

نکته قابل توجه اینکه،  در بیشتر موارد ظاهر چشم تنبل، کاملا طبیعی است و هیچ نشانه ای از بیماری در آن دیده نمی شود به همین دلیل پدر و مادر و اطرافیان متوجه خطر مهمی که بینایی کودک را تهدید می کند نیستند. لذا تنها راه پیشگیری از " تنبلی چشم  " تشخیص به موقع عوامل ایجاد کننده آن است و از آنجا که بسیاری از این عوامل برای خانواده ها ناشناخته است تنها راه پیشگیری از تنبلی‌چشم تشخیص بموقع عوامل ایجادکننده آن و انجام معاینات در زمان های توصیه شده می باشد.

گروه هدف این برنامه کلیه کودکان 6-3 ساله شهری، روستایی و عشایر بوده و چشم همه کودکان باید حداقل 3 بار قبل از دبستان معاینه شوند. معاینات در سه سطح اول توسط مربیان آموزش دیده ، سطح دوم توسط اپتومتریست و سطح سوم  توسط چشم پزشک ؛ بصورت سطح به سطح و براساس نیاز کودک به انجام معاینات دقیق تر، انجام می شود .

نوریه دلیلی

کارشناس پیشگیری و کنترل بیماری های غیرواگیر